კოჰაბიტაციის საჭიროება კოალიციანტებს შორის

   საქართველოში ხელისუფლების ცვლილების შემდეგ ერთ-ერთი სიახლე, რაც ქართულმა საზოგადოებამ იგემა, ქართულ პოლიტიკურ ლექსიკონში ახალი სიტყვის,   კოჰაბიტაციის გამოჩენაა. ტერმინმა პოპულარობა სწრაფად მოიპოვა და ეს, ალბათ, იმიტომ, რომ ან ასოთწყობითაა მოხდენილი, ან იმის გამო, რომ ქართველებს გვიყვარს უცხოური ტერმინების ქართულ სალაპარაკო ენაში ხშირი გამოყენება. მესამე ვარიანტიცაა - ქართულ რეალობაში პირველადაა ისეთი სიტუაცია, როდესაც პრეზიდენტი ერთი პოლიტიკური ჯგუფის წარმომადგენელია, პარლამენტი კი მეორე. საჭირო იყო ამ ვითარებისთვის რაიმე სახელის დარქმევა. ვარიანტი ,,კოჰაბიტაცია’’ კი დასავლურმა ელიტამ შემოგვაშველა და ჩვენც ავიტაცეთ.  მოკლედ, კოჰაბიტაცია ქართულ პოლიტიკურ რეალობაში ახალი მოდური ტენდენციაა და მისით ,,შემოსვა’’ ხელისუფლებისა (კოალიცია ,,ქართული ოცნება’’) და მთავარი ოპოზიციური ძალის (ნაციონალური მოძრაობა) უმთავრესი პრეროგატივაა.

   კოჰაბიტაცია ფრანგული სიტყვაა (Cohabitation)  და თანაარსებობას, თანაცხოვრებას ნიშნავს. ტერმინი კარგად გამოხატავს პრეზიდენტისა და პრემიერ-მინისტრის ურთიერთობის ხასიათს, როდესაც ერთი პოლიტიკური პარტიის წარმომადგენელი პრეზიდენტი სისტემური წყობიდან გამომდინარე იძულებულია დანიშნოს პრემიერ-მინისტრობის ის კანდიდატი, რომელიც პარლამენტისთვისაა მისაღები, პარლამენტში კი უმრავლესობას სულ სხვა პოლიტიკური ძალა წარმოადგენს. კოჰაბიტაცია სათავეს საფრანგეთის მე-5 რესპუბლიკის კონსტიტუციიდან იღებს, როდესაც ეს ქვეყანა ნახევრად საპრეზიდენტო რესპუბლიკა გახდა. პრემიერისა და პრეზიდენტის მსგავსი ,,თანაცხოვრება’’ სწორედ  ამ ტიპის მმართველობის პირობებშია შესაძლებელი.

   ამგვარად, ოქტომბრიდან მოყოლებული ქართულ პოლიტიკურ ვითარებას კოჰაბიტირებული ხასიათი აქვს, რისკენაც აქტიური და პერმანენტული მოწოდებები დასავლური თანამეგობრობის მხრიდანაც  ისმის. ხელის ჩამორთმევა, შეხვედრები, ერთობლივი ფოტოები, განცხადებები, კომპრომატები, გაკიცხვა, ლანძღვა - ეს ყველაფერი ახლა უკვე კოჰაბიტაციის ჩარჩოებში ევალებათ ოპონენტებს. სწორედ კოჰაბიტაცია აძლევს ამ ყველაფერს ახსნას, აძლევს ფორმას და განსასჯელად უდებს საზოგადოებას.

   კოჰაბიტაციამ იმდენად მრავლისმთქმელი და ყოვლისშემძლე დატვირთვა შეიძინა, რომ გაჩნდა სურვილი მისი ემპირიულ მნიშვნელობას გაცდენილი, მაგრამ მასვე დაფუძნებული მნიშვნელობით გამოყენებისა. უფრო კონკრეტულად კი კოჰაბიტაცია კოალიცია ,,ქართული ოცნების” რიგებში.

   ამის საჭიროება ბოლო დროინდელმა მოვლენებმა განაპირობა, რა დროსაც გახშირდა საუბრები კოალიციის შიგნით განხეთქილების არსებობის შესახებ, რომ თითქოს ,,მარჯვენამ არ იცის, რას აკეთებს მარცხენა’’ და ა.შ. მთავარ დაპირისპირებულ ძალებად რესპუბლიკური პარტია და პარტია ”თავისუფალი დემოკრატები” მოიაზრებიან. პირველი მათგანი ქვეყნის საპარლამენტო წყობის მომხრეა და მას ეს მხარდამჭერი პოზიცია თავის წინასაარჩევნო პროგრამაშიც უწერია,  ხოლო მეორეს კი ყოველთვის ჰქონდა გამოკვეთილი პოზიცია ,,ძლიერი საპრეზიდენტო მმართველობის ტიპის სასარგებლოდ ძლიერი საპარლამენტო ზედამხედველობის თანხლებით. ’’

   დღევანდელი ყველაზე აქტუალური თემა კი ბიძინა ივანიშვილის მიერ  ირაკლი ალასანიას ვიცე-პრემიერობის პოსტიდან დათხოვნა იყო. მიუხედავად უმრავლესობის წევრების და  მათ შორის თვით ალასანიას ოფიციალური განცხადებებისა, რომლის მიხედვითაც, ამ უკანასკნელის აღნიშნული თანამდებობიდან განთავისუფლება მისთვის დამატებითი ფუნქციების მოხსნასა და მთლიანად თავდაცვის სტრუქტურაზე კონცენტრირებას ემსახურება, ერთი შეხედვით ბოლომდე დამაჯერებლად ვერ გამოიყურება. მითუმეტეს ფონი იმგვარია, რომ ალასანიას ”ორი დღის წინ მძიმე საუბარი ჰქონდა” პრემიერთან, რა დროსაც საკითხი სწორედ საპრეზიდენტო კანდიდატის თემას შეეხებოდა. როგორც ალასანიას საუბრებიდან ირკვევა, მან თავის პარტიაში პრემიერისგან დამოუკიდებლად გაიარა კონსულტაციები საპრეზიდენტო კანდიდატთან დაკავშირებით, რაც ივანიშვილის შეშფოთების მიზეზი გახდა. სწორედ ამ ფაქტს მოჰყვა ბრძანება ალასანიას ვიცე-პრემიერობიდან დათხოვნის შესახებ.

   ბუნებრივია, კოალიცია თავის თავში პლურალიზმს მოიაზრებს. ბუნებრივია ისიც, რომ, როცა საქმე პლურალიზმთან გვაქვს, იქ აზრთა სხვადასხვაობაც ჩვეულებრივი მომენტი ხდება.  მაგრამ როდესაც ამ კოალიციას არჩევნები ახალი მოგებული აქვს, როდესაც საზოგადოება გამადიდებელი შუშებით შეიარაღებული ელოდება მისგან შედეგების დადებას თუ არა, დაწყებას მაინც, ადამიანებში იმ განცდის გაჩენა, რომ კოალიცია კოჰაბიტაციას საჭიროებს, საკმაოდ ნაადრევია. ახლად არჩეულ კოალიციას ხალხის მიერ მინიჭებული 4 წლიანი სახელისუფლებო ვადა იძულებით ,,თანაარსებობად’’ არ უნდა გადაექცეს. თუ კოჰაბიტაცია პოზიცია ოპოზიციის ურთიერთობისას დადებითად მოდურ ტენდენციად იქცა საზოგადოებაში, კოალიციის შიგნით კოჰაბიტაციის მოთხოვნას ამგვარი პოზიტიური ელფერი ნამდვილად არ ექნება. საზოგადოებას სულაც არ სურს კოჰაბიტირებული სახელისუფლებო კოალიცია ჰყავდეს. აზრთა და იდეათა სიუხვე კარგია, პლურალიზმიც მასთან ერთად, მაგრამ კონცეპტუალურ საკითხებზე ერთაზრიანობა ხელისუფლების სათავეში მყოფი კოალიციის მისამართით საზოგადოების უმთავრესი გზავნილია.