უჩვეულო ,,ვიზა’’ საზღვრის გადაკვეთისას და კონფლიქტი კვლავ მოუგვარებელია

-         - თქვენი საბუთები, ქალბატონო! - შუა ხნის აფხაზი მესაზღვრე მიმართავს მოხუც ქალს, რომელიც აფხაზეთიდან სამაგრელოს (!) საზღვარზე  გადასვლას ცდილობს.

-         -  აი, ჩემი საბუთები, - პასუხობს ქალი და იმ ხელჯოხზე მიუთითებს, რომლის გარეშეც მას სიარული არ შეუძლია.

შუა ხნის აფხაზ მესაზღვრეს ეღიმება და ქალს უპრობლემოდ ატარებს.

   ქართულ-აფხაზური კონფლიქტის მოგვარების თაობაზე სხვადასხვა ვარიაცია არსებობს - თუ რომელ დონეზე უნდა მოგვარდეს ის: პირველზე, რაც გულისხმობს სამთავრობო დონეს, მეორეზე, რაშიც  არასამთავრობო სექტორია ჩართული და მესამეზე, რომელიც პროცესში მოქალაქეების ინტეგრირებას გულისხმობს. ამ უკანასკნელის შემთხვევაში ორიენტირი ახალგაზრდა თაობაზეა აღებული, რომელთაც უნდა შესძლონ საერთო ენის გამონახვა აფხაზ თანატოლებთან და ამგვარად გარკვეული ნიადაგი მომზადდეს სამომავლო ურთიერთობის დათბობისთვის.

   რატომ ახალგაზრდები? ალბათ, იმიტომ, რომ მათში შედარებით ნაკლებად უნდა იყოს ომის ტკივილი, სიმწარე, სამაგიეროს მიზღვის სურვილი და ამიტომ უფრო მეტად ცივი გონებით იმოქმედებენ. თუმცა, აქვე მეორე მხარე: დავუბრუნდეთ ხელჯოხიანი მოხუცის საზღვარზე გადმოსვლის ისტორიას. მასში აფხაზი შუა ხნის მესაზღვრის ნაცვლად ახალგაზრდა მესაზღვრე რომ ყოფილიყო, ქალბატონის ,,ვიზა’’ არ გაჭრიდა. ჭაბუკი მკაცრ სახეს მიიღებდა, დირექტიულ ტონს დაიყენებდა, ღიმილზე ხომ საუბარიც ზედმეტია და ქალს ნამდვილი საბუთების ჩვენებას მოსთხოვდა.

   ზემოთ ახალგაზრდების მეშვეობით კონფლიქტის მოგვარებაზე ვსაუბრობდი. სინამდვილე კი ასეთია - დღევანდელი აფხაზი ახალგაზრდა უფრო მეტად მენტორული და მკაცრი იერის მორგებას ცდილობს. როდესაც მას ცივ გონებას ვუწინასწარმეტყველებდით ქართულ-აფხაზური კონფლიქტის მოგვარების საქმეში, ცივი გონების გამოცნობაში გაგვიმართლა, აი, კონფლიქტის მოგვარების მცდელობაში კი შევცდით.

   ბუნებრივია, ამ ერთი მაგალითის განზოგადება რთულია. გარდა ამისა, ახალგაზრდა აფხაზი მესაზღვრის მესამე დონის დიპლომატიის ჩარჩოში მოქცევაც მიზანშეუწონელია, თუმცა, თუნდაც ამგვარი უტრირებით, გარკვეული კონტურების დანახვა მაინც შეიძლება სხვადასხვა თაობის წარმომადგენელი აფხაზის ცნობიერებაში გასარკვევად. ამ ერთი უბრალო მაგალითიდან ჩანს,  რომ ახალგაზრდა თაობა უფრო ხისტ პოზიციას იკავებს და ამის მიზეზი, ალბათ, ზემოდგომთა სიამოვნებაა. მას, სავარაუდოდ, უფრო მეტად აქვს ამბიცია იმისა, რომ პირნათლად შეასრულოს დირექტივა. ეს კი თავის წარმოჩენის საშუალებას მისცემს.

   ამ მაგალითს რომ გავცდეთ, რეალობა ასეთია: თანამედროვე ქართველი და აფხაზი ახალგაზრდების შეხვედრებისას ყოველთვისაა ბარიერები ურთიერთობაში და ეს სწორედ აფხაზების მხრიდან მომდინარეობს. ისინი ცდილობენ დისტანცია დაიჭირონ ქართველებთან და ძნელად იხსნებიან ინტერაქციისას.

   და მაინც, გამოსავალი?

  გამოსავალი ცნობიერების შეცვლაშია. აფხაზ ახალგაზრდებს არ უნდა ვესაუბროთ კონფლიქტური სიტუაციის ჭრილში. მათთან არ უნდა ვეცადოთ მტყუან-მართლის გარკვევა და ისტორიის ფესვების ძიება. აფხაზებთან ინტერაქცია უფრო მეტად კულტურულ და შემეცნებით კონტექსტში უნდა მოხდეს, რა დროსაც მათ ქართველის უპირატესობისა და დადებითი მხარეების დანახვა უნდა შესძლონ. ამით ორი მხარის ერთი თაობის დამეგობრებას შეეწყობა ხელი. ამ დონეზე დამეგობრება კი მომავალში ზედა დონეზე წინსვლის წინაპირობაც შეიძლება გახდეს.

   მომავალზე ვსაუბრობდით და ეს ის მომავალი უნდა იყოს, როდესაც აფხაზეთიდან საქართველოს ნებისმიერ სხვა რეგიონში მიმავალ მგზავრს ,,ვიზა’’ არ უნდა სჭირდებოდეს.